Minne, onze dochter van negen jaar, zit momenteel in het vierde leerjaar. Tot midden vorig jaar had Minne helemaal geen interesse in ‘punten scoren’ op school. ‘Mama, wat is dat eigenlijk: punten? En waarvoor dient dat eigenlijk?’ Ze snapte het niet. Ze heeft dan ook nooit haar eigenwaarde, haar zelfbeeld of haar zelfvertrouwen aan punten gekoppeld. Nee, niets of niemand kon haar opjagen om er bij technisch lezen wat snelheid achter te steken om zo meer punten te halen. Daar zag ze de zin niet van in. Minne leest op haar gemak en droomt tussendoor graag eens weg. En als dat dan resulteert in een 4/10 voor technisch lezen, dan ziet ze niet in waarom ze daar een probleem van zou maken.
Eind vorig schooljaar begon ze plots interesse te krijgen voor studeren. We waren verbaasd: Minne begon plots te werken voor school. Ze wilde uit zichzelf een bepaald resultaat halen. En ze haalde het ook. Plots was ze op haar rapport met meer dan 10% gestegen. Wat was ze trots en voldaan.
Dit schooljaar heeft ze het te pakken voor WERO. Haar meester is een goeie verteller en heeft haar helemaal mee. Ze doet nu niets anders dan WERO studeren en erover vertellen. Ook in haar mindmap en powerpoint over de hamster heeft ze al uren tijd gestoken. ‘Mama, ik ga nog een beetje gaan werken he’. Ik geniet ervan om het leerplezier en goesting om hiermee bezig te zijn te aanschouwen.
Voor spelling is het een ander verhaal. Dat is nog moeilijk voor Minne, maar ze heeft hier zelf helemaal geen probleem mee. Ze schrijft heel veel fouten, maar toch schrijft ze graag. Brieven naar haar vriendinnen, eigen gemaakte liedjesteksten, brieven naar de Sint, schrijven in een dagboek…. Op een nogal fonetische manier, maar dat volstaat voor haar. Het doet zo goed te zien dat Minne het niet nalaat om iets te doen waarvan ze weet dat het vol fouten staat. Maar interesse om juist te schrijven? Nee, dat is er nog niet. Ze ziet er de zin nog niet van in. ‘Jullie begrijpen toch wat ik schrijf?’, zegt ze me dan… En ‘Je moet toch niet alles goed kunnen’. ’t Is waar Minne’.
Afgelopen weekend kwam ze naar huis met een toets WERO en een toets spelling. Voor WERO had ze 29,5/30. Ze was ontgoocheld. Ze was gegaan voor 30/30. Voor spelling had ze 11/25, hier voelde ze duidelijk niet veel bij. Niet goed, maar ook niet slecht. Ze stak haar toets onder Paul, mijn man, zijn neus en zei: ‘Papa, teken dat maar vlug en je moet er niet teveel naar kijken want jij kan daar niet zo goed tegen hé’. Ze zei het zo gemeend. Ja, Paul kan al eens zeggen ‘ik zie dat liever niet teveel’ als hij Minne haar brief aan de Sint of een ander briefje leest. Minne probeerde haar papa te beschermen tegen zijn ontgoocheling, tegen zijn niet ingeloste verwachtingen… Maar zelf was ze helemaal oke met haar 11/25.
Straks zijn het weer examens. Nee, ik zal Minne niet kunnen dwingen of forceren om toch maar wat meer voor spelling te oefenen. Enkel intrinsieke motivatie heeft effect op lange termijn. De behoefte om juist te schrijven is er nog niet bij haar. En moet dat een probleem zijn? Ik denk het niet. En ja, ze zal wel twintig keer vragen om nog eens haar WERO op te vragen of nog eens te luisteren naar haar spreekbeurt. En waarom zouden we het geen twintig keer doen? Hoeveel is het niet waard om nog leerplezier te mogen zien bij je kind?
Ik schrijf ‘we’… de eerlijkheid gebied me te zeggen dat het opvraag en luisterwerk hoofdzakelijk door mijn man gebeurt. En nu zal dat zeker het geval zijn want ik ben er een week tussenuit volgende week. Mama gaat op vakantie terwijl haar kinderen in volle examens zitten. Ik besefte dit helemaal niet toen Jasmine me enkele maanden geleden uitnodigde om eens een weekje af te komen naar Portugal. Tot ik de laatste tijd begon te merken dat er blijkbaar een algemene ‘verwachting’ heerst dat ook ouders ‘examens’ moeten afleggen. Ouders die verlof nemen, die zorgen dat ze zeker thuis zijn, kinderen die niet meer mogen voetballen of trainen,… Oh ja, ’t zijn weer examens. Even schrok ik toen ik me bewust werd van mijn agenda. Ik ben gewoon op vakantie terwijl mijn kinderen ‘in volle examens’ zitten. Kan dit wel? Even bekroop me een licht schuldgevoel. Ben ik wel nog een verantwoordelijke mama die er is voor haar kinderen? ’t Was snel weg. Ik polste even bij mijn kinderen. ‘Ga jij mijn examens maken misschien.’ ‘Wij zitten hier op ons gemak zo alleen in de namiddag’. ‘Papa is er toch.’ ‘Waarom vraag je dat?’, … Ik zal wel eens bellen. Maar ook dat hoeft blijkbaar niet echt…
Ik heb soms het gevoel dat ‘examens’ meer examen zijn voor de ouders dan voor de kinderen. Precies of het rapport van een kind een afspiegeling is van jou al dan niet slagen als ouder. Straks krijgen onze kinderen weer hun rapport. Spannend voor velen. Spannend voor wie? Voor je kind of voor jou als ouder? En wat is er spannend? Zou het kunnen dat vele kinderen het meest stress en spanning voelen voor het vak ‘goedkeuring krijgen van mijn ouders’? Goedkeuring die we krijgen als we maar goed studeren en goeie punten halen. Je krijgt dit cadeau als je 70% haalt,… Waar zijn we mee bezig? Willen we onze kinderen echt meegeven dat ze meer waard zijn, dat ze pas iemand zijn als ze een bepaald percentage halen? Waar zijn we mee bezig als we iemand zijn of haar waarde verengen tot een cijfer. Voor het examen ‘goedkeuring krijgen van mijn ouders’ zijn mijn kinderen alvast geslaagd. Ze hoeven hier niet voor te studeren of zich te bewijzen. Nee, aan iemand zijn bestaansrecht hang ik liever geen voorwaarden.
Toch benieuwd naar Minne haar rapport. En ik hoop voor haar dat WERO goed lukt en ik zal mee blij zijn met haar. En wat spelling betreft: we zien het wel. Maar ik zal niet degene zijn die haar erop zal wijzen dat dat wel beter kan.
Ik blijf er een dubbel gevoel bij hebben, bij al dat evalueren. En vooral bij al dat vergelijken. Heel dat rapportgebeuren lijkt vaak meer op een competitie. Competitie tussen kinderen, wat meestal een afspiegeling is van een competitie tussen ouders. Wat zegt dat dan over ons?
Geen enkele plant, geen enkel dier, geen enkele steen, geen enkele boom , niets in de natuur, vergelijkt zich met een ander. Enkel de ‘homo sapiens’ doet dat. En dat is de reden waarom velen hun potentieel, hun dromen niet durven waar maken. Een ander is beter, dus ik begin er niet aan… Het moet onmiddellijk goed zijn,… dus durf ik niet…. Faalangst vanuit een laag zelfvertrouwen en een laag zelfbeeld zijn heel ernstige gevolgen van onze prestatiemaatschappij.
Heb je je al eens afgevraagd hoeveel energie het een cactus zou kosten om een olijfboom te worden? Er is geen enkele appelboom die zo groot wil worden als een eik. Er is ook geen enkele appelboom die stopt met groeien omdat een eik groter is. Er is geen enkele eekhoorn die wil kunnen zwemmen als een vis. Er is geen enkele tulp die er wil uitzien als een zonnebloem. Gaat die vergelijking te ver? Nee! Wij mensen doen niet anders dan streven naar iets of iemand anders zijn dan wie we werkelijk zijn. We respecteren niet wie we écht zijn. En dat kost ons heel veel!
Falen, mislukken bestaat niet! Het bestaat enkel in ons hoofd. We hebben ons laten wijsmaken dat we kunnen falen. Er bestaan enkel kansen, … Kansen om te groeien, om uitdagingen aan te gaan, om de ander en onszelf beter te leren kennen.
We leren niet van succes. Mislukking is een betere leermeester. Geef jezelf en je kinderen de kans te vallen en weer op te staan en te ontdekken en mogen ervaren dat we ook dan nog steeds oké zijn.
Barbele
Zonet deelde ik deze schitterende en spontane, zo “echte” blog via linkedin. Iedereen zou deze blog dienen te lezen. In de lagere school zaten onze kinderen gelukkig op een school die nog niet met punten werkte, wel vanuit inzet en enthousiasme van kinderen. Ik zelf ben nooit echt met punten van onze kinderen bezig geweest, maar kan als de beste getuigen hoe mijn brede omgeving dit wel deed en hoe nefast dit wel is. Prachtige blog die de nagel maar weer eens op de kop slaat. Dank je, compagnon de route! x
mooie blog, alweer…
Heel mooi, Barbele! Deze column deel ik graag op FB. Ik betrap mezelf voortdurend op dat moeilijke evenwicht tussen de talenten van mijn dochter te benadrukken en niet te panikeren als er iets minder gaat op school. En jouw beeldspraak van die bomen, dieren en bloemen vind ik schitterend. Pascale
hallo Barbele, Super deze manier van relativeren .Ik krijg het warm bij het lezen van het volgende :Falen, mislukken bestaat niet! Het bestaat enkel in ons hoofd. We hebben ons laten wijsmaken dat we kunnen falen. Er bestaan enkel kansen,…. Kansen om te groeien,Laat we zelf groeien en ook deze groei doorgeven naar een wereld in verandering . Filip Maes
De enige stap die nodig is Je hoeft van je kinderengeen fantastische mensen te maken.Je moet hen er alleen steeds aan herinnerendat ze al fantastische mensen zijn.Als je dit consequent doetvanaf hun geboorte,zullen ze dat heel normaal vinden. Je kunt anderen je wil niet opleggen.Je kunt de ontwikkeling naar de volwassenheidop geen enkele manier bespoedigen.De enige stap die kinderenop hun lange levenswegmoeten zetten,is … het volgende stapje. uit de Tao Te King voor ouders jouw tekst deed me hieraan denken Liefs Barbele
Toen ik in september bij de mensen van de logopedie at voor een evaluatie (Oonagh moest hier 3 maal per week “therapie” volgen voor “dys….”) en ik zei dat we zouden stoppen met logo, voelde ik me de slechtste ouder ooit. Want Oonagh zou het heel moeilijk krijgen op school als ik deze beslissing zou nemen…. ik nam toch de keuze want ik had een ongelukkige dochter en zag dat ze niets meer leuk vond op school. Ik wilde haar het voordeel van de twijfel geven en meer verantwoordelijkheid om te leren. De beste keuze zo blijkt… Ik verbaas me erover met hoeveel enthousiasme ze aan haar huiswerk begint en welke goeie punten ze behaalt ondanks haar beperkingen. Kijk naar je kind en vertrouw in hen…. Ieder heeft talenten… Ze komen vanzelf als je geen eisen oplegt. Terug super geschreven Barbele!!!! Birgit
Dankjewel Barbele voor deze mooie blog vol bedenkingen…Wat zou de wereld er helemaal anders uitzien mocht iedereen er zo over denken…Hiermee bedoel ik dan vooral ook de scholen en leerkrachten die spijtig genoeg veel te weinig het beste in elk kind naar boven toveren. Ze downgraden de leerlingen liever naar lagere richtingen ipv extra inspanningen op te brengen voor de zwakkere…Er bestaan gelukkig uitzonderingen…maar het zijn er spijtig genoeg veel te weinig…Ik spreek uit ervaring…(en kan er zelf een boek over schrijven… ;-)) Isabelle
Alvast een fijne vakantie en dank je voor deze mooie blog, De examens “bij de ouders” zullen ook vlotter verlopen als wij jouw stukje ivm de natuur nog eens na/voorlezen. Wij nemen je tips mee om het leven simpeler te maken. Maureen