Tegenwoordig kennen allerlei reality programma’s op tv en andere kanalen veel succes. Mensen houden ervan in ‘andermans leven te kijken’. Ik bedacht wel vaker dat het ook wel bijzonder waardevol zou kunnen zijn om ook eens het persoonlijk groei-of ontwikkelingsproces van mensen in beeld te brengen. Iets waar volgens mij velen heel veel uit zouden kunnen halen. Want de drempel naar begeleiding is voor velen een heel hoge (mentale) drempel. En tegelijk zou dat een manier kunnen zijn waarop mensen toegang krijgen tot bepaalde inzichten en methodes waar ze anders nooit toegang toe hebben en waardoor ze er mogelijks ook zelf mee aan de slag kunnen en dus misschien niet eens meer over die letterlijke therapiedrempel hoeven te stappen.
Ik was dan ook positief verrast toen ik vernam dat Canvas de reality reeks Therapie zou uitzenden. Vol verwachting keek ik naar de eerste aflevering. Welk gevoel ik erbij had? Eerlijk, … ik ervaarde de uitzending een beetje als een gemiste kans, ik voelde een soort gelatenheid, een gevoel van ‘is het dat maar?’. Naar mijn gevoel wordt therapie in dit programma zeer eenzijdig gebracht met het hoofdaccent op praten, praten, praten.
‘U vraagt naar een oplossing. Een oplossing bestaat er in zo’n zaken niet. Het enige wat we kunnen doen is daar geregeld over praten, uitdiepen, herhalen, om te proberen het in een meer leefbaar kader te zetten.’
Alsof je een trauma eruit kan praten. … Ik moet ze natuurlijk nog wat krediet geven, ik bekeek slechts één aflevering. Maar toch, ik zag en voelde ook in één aflevering dat ik toch wel een heel andere visie op, aanpak van en ervaring in therapie heb.
Wat is het doel van therapie wat mij betreft? Zorgen dat zaken uit je verleden geen negatieve impact meer hebben op je functioneren en welbevinden in je heden en op het creëren van je toekomst. Jezelf als het ware bevrijden van blokkades waardoor je aan je mogelijkheden in het heden kan. Geloof ik dat dit kan? Ja, absoluut! Voor iedereen? Ja, zeker! Is dat zwaar en lastig? Nee, dat hoeft het niet te zijn. Duurt dat lang? Ook dat hoeft het niet te zijn. De belangrijkste ingrediënten van therapeutisch werk in mijn ervaring zijn vooral bereidheid, open staan en vertrouwen. Vertrouwen in mij, in het proces, in dat wat je hebt meegemaakt, in dat wat je toe-valt. Vertrouwen dat het in zijn totaliteit op één of andere manier ook allemaal klopt. Dat het all-right is. Om van hieruit terug vertrouwen in jezelf, je ervaringen en je eigen leven te krijgen.
Als je gelooft dat je een zwaar trauma voor de rest van je leven moet meedragen, zal dat zo zijn. En wat is trouwens een ‘zwaar’ trauma? Dat is zo persoonlijk. Het gaat niet om de zwaarte van feiten, het gaat om welke impact zaken hebben gehad op jou. En dat is bij iedereen anders. Zogenaamd kleine dingen kunnen bij de ene persoon die hier heel gevoelig aan is een veel grotere impact hebben dan een ‘zwaar’ iets bij iemand anders. Volledig los komen van de negatieve impact van zaken die je overkomen zijn, start met geloven dat het kan! Ja, ik geloof dat het kan! Maar de boodschap die ik vooral kreeg bij het bekijken van de eerste therapie-aflevering was veeleer het omgekeerde.
‘Je zal daar nooit vanaf zijn. Dat zal ellendige geschiedenis blijven. Je mag niet de illusie creëren dat er een oplossing is. Dat is er in het leven niet. Je kan het leven niet oplossen. Je kan het leefbaarder maken. Het middel daartoe is erover praten, bij herhaling erover praten om er mentaal meer greep op te krijgen.’
Bij het horen van bovenstaande zinnen tijdens de aflevering, voelde ik een soort kwaadheid. Nee, dit hoeft geen ellendige geschiedenis te blijven! Jawel, er kan een ‘oplossing’ zijn! wilde ik de gerenommeerde psycholoog, en vooral de persoon die voor hem zat, via het tv-scherm zeggen. Die oplossing ligt uiteraard niet in het verleden veranderen, maar wel in de emotionele lading van dit verleden halen. Maar dit lukt meestal niet met praten alleen. Is praten dan niet zinvol? Uiteraard wel. Over iets moeilijks praten, iets delen, lucht op. Zeker in het moment. Maar is het de oplossing? Helpt het jou? Brengt het je verder? Heel vaak is er meer nodig. Want die herinneringen zitten in elke cel van je lichaam. Er bestaat zoiets als een celgeheugen. Elke cel in je lichaam herinnert zich zaken. En die herinnering haal je er meestal niet uit met een zuiver mentale herkadering. Er is dus niet alleen een mentale herkadering nodig maar ook een fysieke en emotionele. Altijd maar hetzelfde opnieuw vertellen zonder iets ‘op te kuisen’, zonder tools en inzichten mee te krijgen om toe te passen in je leven nu, kan zelfs leiden tot een wekelijkse hertraumatisering, waardoor de therapie je trauma zelfs kan versterken en je afhankelijk kan worden van therapie zonder oplossing.
Als ik mensen in diepgaande trajecten individueel begeleid, vraag ik ook naar hun verleden, naar details, … niet omwille van die feiten op zich, maar wel om te kunnen voelen en inschatten welke impact deze nog steeds hebben op hun leven en functioneren in het nu. Dit verhaal moet maar één keer verteld worden en van hieruit werken we verder met de impact hiervan.
Wat mij ook opvalt is dat ‘slachtoffers’ in therapie heel vaak als ‘slachtoffers’ worden behandeld en dus ook in die realiteit blijven. Er gaan bitter weinig vragen in de richting van ‘Wat maakt dat jou dat is overkomen en jou zo heeft geraakt?’ ‘Wat heb jij hieruit leren?’ ‘Hoe kan je dat in de toekomst vermijden?’ ‘Hoe kan jij hierin groeien als mens?’
Delicaat. ‘Straks ga je nog beweren dat het mijn schuld is dat ik mishandeld werd!’ Delicaat. Toch is het durven stellen van de vraag wat jouw aandeel is in het aantrekken of creëren van een situatie een heel belangrijke sleutel om zelf weer leiding te kunnen nemen over je leven nu. Om zelf weer aan het stuur van je eigen leven te kunnen staan. Maar dat vraagt uiteraard om een bereidheid, …. bereidheid om uit het slachtofferschap te stappen, bereidheid om uit de schuldvraag te stappen, bereidheid om kwaadheid en wrok achter je te laten, bereidheid om verantwoordelijkheid te nemen voor het in handen nemen van je toekomst, bereidheid om in eerste instantie te geloven dat het kan ….
En in die zin is het misschien niet voor iedereen mogelijk. Omdat niet iedereen hiertoe bereid is.
Het ergste wat je in mijn ogen als ‘therapeut’ (in de brede betekenis van het woord, ik reken mezelf er dus even bij 😊 ) kan doen, is de hoop op terug voluit leven, op terug voluit gelukkig zijn, … afnemen.
Ik sluit deze blog niet af zonder nog mee te geven dat ik met dit schrijven absoluut niet de bedoeling heb psychologen, therapeuten, of het programma op zich… aan te vallen of de waarde ervan naar beneden te halen. Er is absoluut een grote en steeds groeiende noodzaak aan hun en ons werk. Ik ben me er ook van bewust dat er binnen de psychologen en therapeuten wel zoveel manieren van aanpak zijn als dat er psychologen en therapeuten bestaan en dat elk van hen ook het type mensen aantrekt die die aanpak nodig heeft. Ik vorm me dus geen algemeen beeld op basis van één aflevering.
Het doel van dit schrijven is wel de enorme behoefte ook een andere boodschap te verspreiden: jouw geschiedenis, wat deze ook mag zijn, hoeft geen ellendige geschiedenis te blijven.
En ook nog even dit. Voor therapie heb je zeker niet altijd een therapeut in menselijke vorm nodig. Ik zag al zeer veel therapeutisch werk gebeuren door het zelfgenezend vermogen van een lichaam, een rouwproces, de natuur, de stilte, connectie tussen mensen, schrijven, schilderen, muziek… zonder dat er een therapeut aan te pas of tussen kwam. Of hoe de sterkste therapie, wellicht de real-life-therapie is.. Het leven zelf als je beste coach en therapeut. Je moet er alleen maar ontvankelijk voor zijn. Als dat geen herkadering van reality therapie is 😊
Wil je zelf ontdekken hoe jouw knopen tegelijk jouw therapie kunnen zijn? Knoop met ons aan in het webinar ‘5 knooppunten waarop je kan kiezen’ komende dinsdag 2 april 19u30
Barbele
Schone vooruitzichten
Barbele jij bent een grote schat weet je dat?
Dankuwel👍👍
Deze tekst laat een glimach op mijn gezicht na. Omdat de info dat niet alle ontwikkeling moeilijk en zwaar hoeft te zijn, en dat het probleem er NOOIT is zonder de oplossing, bestaat. En omdat jij erover deelt. Dankjewel daarvoor! x
Hallo Barbele! Tegenwoordig kan ik best leven zonder televisie, programma en eerste aflevering (nog) niet gekend en gevoeld. Maar in je zeer waardevol schrijven in ervaring van en visie over ‘therapie’, schenk ik je voluit groen licht. Want ja … praten, praten, praten, … dat doet wel deugd (gevoel van een paar ambetante kilo’s kwijt te zijn, maar eigenlijk blijven ze toch plakken …), daarnaast in de kern voelen, voelen, voelen … ieder voor zichzelf … ‘hoe ga ik ermee om? wat kan ik ermee doen? wat is mijn vurige nood en mijn vurige wens?’ Jazeker, in de ‘universiteit van het leven’ super gevoel een beetje ‘life coach’ van mijn eigen leven te zijn en me hierbij zeker te laten inspireren door jou en Compagnon de route. Zonder het televisieprogramma (al) te zien, ‘doe’ ik op mijn manier ferm met jou mee! Allicht een ‘plaatje dat klopt’ … Met Vertrouwen, Pascale X
Ik was ook ontgoocheld in die aflevering: alleen al de lichaamshouding van die therapeut vertelde boekdelen. Ik heb het zelfs niet uitgekeken. Te deprimerend. Hopelijk volgende keer meer hoop en meer begeestering in de aflevering.